آرمان ملي- وحيد استرون: با هر‌بار انتخابات رياست جمهوري در كشور ما، يكي از خواسته‌هاي مردم از رئيس جمهور منتخب تسهيل شدن شرايط بازگشت هنرمندان ساكن در غربت به ايران بوده و طي يك دهه اخير اين موضوع بيش از هر زمان ديگري رنگ و بوي تحقق به خود گرفته است. پس از بازگشت حبيب محبيان، خواننده به دليل عمل قلب فرزندش در ايران و نامه‌نگاري به رئيس جمهور وقت، بسياري اميدوار بودند كه اين راه براي هنرمندان پيش از انقلاب باز شود، و حتي در همان زمان نيز «نصرا... معين نجف‌آبادي» خواننده سرشناس كشور معروف به «معين» و بيژن مرتضوي براي چند روز به ايران آمدند و معين يكي از كليپ‌هايش را در شمال فيلمبرداري كرد،اما كسب و كار و زندگي در كشور‌هاي اروپايي، فشار‌هاي سياسي به آن‌ها و عدم فعاليت‌شان با شرايطي كه پيش از انقلاب داشتند باعث شد كه به غير از حبيب، بقيه هنرمندان خيلي زود به كشور‌هايي كه سال‌ها در آن زندگي كرده‌اند، باز گردند.

اما نام «بهروز وثوقي» هميشه براي ايرانيان فراتر از يك هنرمند بوده و به اشكال مختلف، هنرمندان داخل و مردم خواهان بازگشت او به ايران هستند. زماني اين موضوع بيشتر مورد توجه قرار گرفت كه بازيگر قيصر، در اواخر سال گذشته گفت‌وگويي با مجله چلچراغ انجام داد و در آنجا گفت كه: «آرزويم اين است كه قبل از اينكه عمرم تمام شود، حالا نمي‌دانم چقدر ديگر مانده، ولي اين باقيمانده را در مملكتم باشم و مردم را لمس كنم و ببينم‌شان و با آن‌ها صحبت كنم.»

و چند روز بعد نامه‌اي از مصطفي فقيهي، صاحب‌امتياز وبسايت انتخاب خطاب به متوليان سياست و فرهنگ كشور منتشر شد كه مضمون كلي آن «بهروز وثوقي براي بازگشت به ايران بود» اين موضوع همچنان ادامه داشت و هنرمندان داخلي نيز در شبكه‌هاي اجتماعي از اين «دعوت» ياد مي‌كردند تا اينكه سيد ابراهيم رئيسي در يكي از مناظره‌هاي انتخاباتي‌اش از دعوت و بازگشت ايرانيان خارج از كشور و اطمينان دادن به آن‌ها براي سرمايه‌گذاري در وطن خبر داد و اين گفته بسيار مودر توجه قرار گرفت، از همان زمان اين صحبت‌هاي رئيس جمهور منتخب براي مردم يك معني داشت و آن «بازگشت بهروز وثوقي» به ايران بود.

حالا اين اتفاق بيشتر از هر زمان ديگري با توجه به گفته‌هاي رئيس مركز خدمات مشاوره ايرانيان خارج از كشور در شرف رخ دادن است و راه بسته ۴۲ ساله براي بهروز وثوقي كه ۸۴ سال سن دارد، مي‌تواند باز شود. در جايي كه سيد مجيد حلاج‌زاده، رئيس مركز خدمات مشاوره ايرانيان خارج از كشور گفت: «با هماهنگي‌هاي انجام شده با مسئولان كشور همه هنرمندان، خوانندگان و ورزشكاران خارج از كشور از جمله بهروز وثوقي براي آمدن و ماندن در ايران هيچ مانعي ندارند و بستر بازگشت آن‌ها مهيا شده است.» در اين ميان بسياري از كارشناسان معتقد بودند كه بازگشت سرمايه‌هاي فكري و متخصصان و شهروندان عادي به كشور نياز به كاهش سختگيري‌ها و سوء‌تفاهم‌ها دارد.

پيش از اين كم نبوده‌اند مسئولان كشور كه وعده باز شدن در‌ها را داده‌اند و حتي با خواهش و دعوت از ايرانيان مهاجر، خواستار بازگشت آن‌ها شده‌اند. اما در عمل آنچه مانع از تسريع يا توقف اين روند شده، برخورد‌هاي گزينشي، تهديد‌ها و سوء‌رفتار با كساني بوده كه تمايل به بازگشت داشته‌اند. پس از ۴۰ سال كسي هنوز نمي‌داند كه بسياري از هنرمندان براي چه از ايران رفته‌اند و مردم از رئيس جمهور منتخب تقاضا دارند كه بسياري از آن‌ها كه جلاي وطن كرده‌اند اكثريت‌شان نه با طيب خاطر كه از سر ناچاري، به ايران باز گردند. قريب به اتفاق‌شان سال‌هاي غربت را با درد و مصيبت تحمل كرده‌اند. آن‌ها جز عده‌اي قليل، بقيه به دنبال يك زندگي آرام و ساده مقيم غربت شده‌اند.

جاي خالي بهروز در ميان «برزخي‌ها»

اما با پيروز انقلاب اسلامي در بهمن ۵۷، چند ماه قبل‌تر و بعد، هنرمندان سينما و موسيقي يكي پس از ديگري از ايران رفتند و همين امر باعث شد كه بهروز وثوقي نيز از ايران برود. آن‌هايي كه ماندند، مانند فردين، ايرج قادري، سعيد راد و ... به زندان رفتند. وقتي دولت موقت در آبان ۱۳۵۸ كنار رفت، معلوم شد عده‌اي از جوانان تحصيلكرده مثل فردي كه سال‌ها بعد نخست وزير ايران شد و نقاش و معمار نيز بود، به‌نوعي معتقد به هنر متعهد بودند و در طرف مقابل بسياري سينماي ايران، فيلم‌فارسي و در مجموع سينما را مبتذل مي‌دانستند.

در اين بين دو جريان به راه افتاد كه يكي ميل به سينماي مدرن داشت و جريان دوم كه قدرتمندتر بود فيلم فارسي و سينما را منع مي‌كرد. در اين شرايط عبدالمجيد معاديخواه و از دوستان سيد احمد خميني، وزير فرهنگ و ارشاد شد و تصميم گرفت هنرمندان سينماي قبل از انقلاب را به سركار بازگرداند، اما اين‌بار با سينماي متعهد و در روز‌هايي كه ايران وارد فضاي جنگ تحميلي بود. در آن زمان ايرج قادري و ديگر بزرگان صنعت سينما در زندان بودند و با اصرار‌هاي معاديخواه، ايرج قادري با اين شرط كه در سينما فيلم بسازد و بايد در فيلم او هنرمندان مشهور سينما همچون فردين، ناصر ملك مطيعي، سعيدراد و... بازي كنند، آزاد شد.

اين بهترين خبر براي هنرمندان بود، همينطور هم شد و سعيد مطلبي با اقتباسي از فيلم هاليوودي يازده مرد خبيث، فيلمنامه برزخي‌ها را با موضوع جنگ ايران و عراق نوشت كه در آن فيلم (سال ۱۳۶۱) به كارگرداني ايرج قادري ساخته شد، سعيد راد، فردين، ناصر ملك مطيعي و... بازي مي‌كردند. با اكران اين فيلم تهران منفجر شد و بليت‌هاي سينما به بازار سياه رفت. اما بعد‌ها معاديخواه از وزارت ارشاد بركنار شد و بازيگران سينماي ايران خانه نشين شدند. بدون شك اگر آن زمان بهروز وثوقي نيز در ايران بود مي‌توانست در آن فيلم بازي كند، هر چند كه بايد سينما را براي هميشه تا دهه‌ها بعد از ياد مي‌برد.

روزگار موسپيدان سينما: «فرمون»

با توجه به اين گفته‌ها و در چند روز اخير بخش پاياني فيلم قيصر، بسيار مورد توجه قرار گرفته و مردم دائم از همديگر مي‌پرسند چه زماني قيصر باز خواهد گشت. شايد به اين بهانه بد نيست كه به ديدار سال‌هاي گذشته‌مان با زنده ياد ناصر ملك مطيعي، بازيگري كه در بسياري از فيلم‌ها همچون طوقي و قيصر، همبازي بهروز وثوقي بود اشاره‌اي داشته باشيم، در آن زمان اين متن را نوشتم: «هميشه با خودم انديشيده بوديم كه بازيگراني به بزرگي «فرمون» و «قيصر» سينماي كيميايي، بعد‌ها كه از پرده‌هاي سينما به زندگي عادي برگشتند و از گيجي اين نقل مكان جان سالم به در بردند، براي نوستالژي‌هاي خود چه تدبيري انديشيدند؟ «فرمون خان» فيلم قيصر را در شرايطي ملاقات كرديم كه داشت يادداشتي به مناسبت سالروز تولد «قيصر» سينماي كيميايي مي‌نوشت و مثل كسي كه بعد از ۴۳ سال هنوز از خواب سينما بلند نشده، يادداشت را خطاب به قيصر (بهروز وثوقي) نوشته و زيرش را با اسم برادرت فرمان امضا كرده بود.

اين هنرمندان از پرده‌هاي سينما بيرون آمده بودند، اما از خلسه آن نه و در روزگاري كه گسترش مدرنيسم، بي‌رحمي واقعيت زندگي را بيش از پيش نشان مي‌دهد، چه بسا اين بهترين داروي خواب نسل آقاي بزن بهادر سينماي پيش از انقلاب است. از محل كار آقاي بازيگر به خيابان نگاه مي‌كني. نزديك بهار است و درخت‌ها شكوفه داده‌اند و مو‌هاي ميزبان مهربانت يك دست سفيد است. خودت را آقاي كلاه مخملي مي‌گذاري و مي‌روي آيينه و دستي به مو‌هاي سفيد سرت مي‌كشي و زمزمه مي‌كني: «سپيد شد چو درخت شكوفه دار سر»

كندوان، اعجوبه معماري تاريخ ۸۳‌ساله شد

خانه‌هاي تاريخي تبريز (1)

خانه‌هاي تاريخي تبريز (2)

مسجد جامع بروجرد شاهكار تاريخ معماري

قلعه سريزد؛ يكي از بهترين گزينه‌هاي سفر براي علاقه‌مندان به تاريخ و معماري

با خانه بروجردي‌ها و معماري بي نظيرش آشنا شويد (+عكس)

خانه آبشار از برترين آثار معماري قرن بيستم+ تصاوير

حمام نوبر تبريز (سفره خانه سنتي شهريار) + تصاوير

اقدامات شبكه پستي كشور در برگزاري نمايشگاه مجازي كتاب/ اولين نمايشگاه مجازي كتاب با همكاري شركت ملي پست در حال برگزاري است